Pory roku oraz pogoda w Australii

Pory roku w Australii

Pory roku w Australii są odwrócone w stosunku do tych, które znamy z Europy. Lato jest w styczniu, a zima w lipcu. Pierwsi Europejczycy, którzy zasiedlili Australię, próbowali dostosować zastaną sytuację do swoich brytyjskich przyzwyczajeń. Podzielili rok na tradycyjne cztery pory, upraszczając dodatkowo daty rozpoczęcia pór roku. Wobec tego oficjalnie w całej Australii obowiązuje następujący, bardzo prosty podział:

• wiosna: wrzesień, październik, listopad
• lato: grudzień, styczeń, luty
• jesień: marzec, kwiecień, maj
• zima: czerwiec, lipiec, sierpień.

To jest oficjalny podział „kalendarzowy”, a gdy przyjrzeć się szczegółom to pasuje on słabo do całości kontynentu. Sprawdza się jakoś w południowo-wschodniej Australii. Często uznaje się, że jedynym miastem, w którym naprawdę obowiązują tak wyszczególnione pory roku jest Canberra. Latem jest gorąco, a zimą potrafi spaść śnieg. Natomiast już w takim Melbourne sprawa nie jest oczywista. Tutejsza zima przypomina raczej względnie ciepły polski październik i jest sezonem kwitnienia i wzrostu dla wielu rodzimych gatunków roślin. Okres wegetacji trwa cały rok. W innych miastach jest jeszcze inaczej, a w północnej części kontynentu nie ma praktycznie mowy o podziale na cztery pory roku.

Wniosek jest taki: w Australii nie ma jednolitego klimatu. Kraj podzielony jest na różne strefy, a każda ze stolic stanowych ma do zaoferowania inny zestaw pogodowy. Wybierając się więc na wakacje, albo nawet w krótką podróż warto przyjrzeć się temu, co może nas spotkać w różnych częściach kraju.

Strefy klimatyczne w Australii

Co ciekawe ten problem dotyczy nie tylko turystów, ale także Australijczyków. Dla przykładu mieszkańcy Queensland notorycznie lubią wysiadać na lotnisku w Melbourne w krótkich spodenkach. Natychmiast przeżywają szok klimatyczny i pierwsze kroki kierują do sklepu z ubraniami…

Poniższa mapka pokazuje podział Australii na najważniejszych 6 stref klimatycznych.

Zauważcie, że według tego podziału Sydney, Melbourne, Adelajda, Canberra i Hobart znajdują się w tej samej, umiarkowanej strefie klimatycznej. Jest to więc podział bardzo ogólny, w rzeczywistości stref klimatycznych jest kilkadziesiąt. Link do pełnej mapki zawierającej pełną klasyfikację (choć moim zdaniem też nie mówiącą wszystkiego) znajdziecie tutaj.

Jedyną zasadą, którą można uznać za obowiązującą w całej Australii jest ta, że w okresie lata (grudzień-luty) jest najcieplej, a w okresie zimy (czerwiec-sierpień) najzimniej.

W takiej sytuacji warto może przyjrzeć się temu, jak pory roku wyszczególniali Aborygeni, którzy nie mając naszych europejskich obciążeń używali tylko rytmu wytyczonego przez przyrodę. Tutaj nie ma wielkiej niespodzianki: praktycznie każda grupa Aborygenów zamieszkująca inny rejon Australii wypracowała własny podział na pory roku, dostosowany do własnej sytuacji i lokalnego cyklu przyrody.

Pory roku według Aborygenów

Nie miejsce tutaj na szczegółowe omawianie pór roku w każdym rejonie Australii, skupmy się tylko na okolicach Melbourne. Aborygeni z plemienia Wurundjeri wyróżniali sześć pór roku. Ich nazwy są w dużej mierze umowne, bo znów oparte na wzorcach z Europy:

1. Późne lato (Late summer, luty – połowa marca) – gorąco i sucho, częste pożary
2. Wczesna zima (Early winter, koniec marca, kwiecień, maj) – deszcze, rosną grzyby
3. Zima (Deep winter, czerwiec – połowa lipca) – zimno i mokro, na morzu sztormy, przylatują migrujące ptaki z Tasmanii.
4. Przedwiośnie (Early spring, koniec lipca, sierpień) – cieplej, zaczynają kwitnąć kwiaty, a ptaki budują gniazda
5. Wiosna (True spring, wrzesień, październik) – ciepło, mokro i wietrznie; pojawiają się owady
6. Lato (High summer, listopad, grudzień, styczeń) – gorąco, kwitną trawy, a ptaki wychowują młode

Co ciekawe, ta klasyfikacja też nie jest jednolita dla całego rejonu. Pory roku mieszkańców dorzecza Yarry różniły się od tych, które wyróżniali mieszkańcy wybrzeża oceanu.

Dla zainteresowanych kilka linków do opisów australijskich pór roku (w języku angielskim):

• http://www.bom.gov.au/iwk/index.shtml
• http://www.abc.net.au/science/features/indigenous/
• http://home.vicnet.net.au/~herring/seasons.htm
• http://en.wikipedia.org/wiki/Indigenous_Australian_seasons

Najlepsza pora na zwiedzanie Australii

Zasada podstawowa: południową, zimniejszą część kraju zwiedzamy latem (grudzień, styczeń, luty), a północną, tropikalną zwiedzamy zimą (czerwiec, lipiec, sierpień).

Zimniejsza część kraju to praktycznie wszystkie największe miasta (Melbourne, Sydney, Adelajda, Perth), Tasmania i wszystko pomiędzy nimi. Tropikalna część kraju to północne Queensland, Terytorium Północne (okolice Darwin) oraz rejon Kimberley (okolice Broome).

Tereny pośrodku (okolice Brisbane, okolice Alice Springs i Uluru) najlepiej chyba odwiedzać wiosną lub jesienią.

Idealną porą na całą Australię, gdy na południu jest już ciepło, a w tropikach jeszcze jest sucho to wiosna, czyli październik-listopad.