Kategorie
Tymczasem w Australii

Szkoła podstawowa w Australii

Opisuję tutaj australijskie szkoły podstawowe na przykładzie stanu Wiktoria. W Australii edukacja w każdym stanie rządzi się swoimi prawami i w szczegółowych kwestiach mogą występować między nimi różnice. Na przykład dziecko, które w Wiktorii chodzi do pierwszej klasy, w stanie Queensland mogłoby pójść do klasy drugiej. Klasa zerowa nazywana jest w jednym stanie „Preparatory” a w innym nosi nazwę „Kindergarten”. Istnieją też spore różnice programowe między stanami. Mając to na uwadze można jednak przyjąć, że w większości przypadków to co dzieje się w Wiktorii będzie bardzo podobne lub identyczne w innych częściach kraju.

W chwili gdy piszę ten artykuł nasze dzieci są na poziomie czwartej i szóstej klasy. Nasze doświadczenie też więc siłą rzeczy ogranicza się, jak dotychczas, do szkoły podstawowej.

Obowiązek szkolny

W Wiktorii obowiązek uczęszczania do szkoły obejmuje dzieci od 5 do 15 roku życia. Przyjmuje się, że do klasy „preparatory” idzie dziecko, które do 30 kwietnia danego roku kończy 5 lat. Ponieważ rok szkolny rozpoczyna się w okolicach 1 lutego to część uczniów w chwili rozpoczęcia nauki w szkole ma 4 lata i 9 miesięcy! Wielu rodzicom ten wiek wydaje się być zbyt wczesny i często dzieci urodzone krótko przed końcem kwietnia posyłane są do szkoły rok później (na wniosek rodziców). Obowiązek szkolny nie jest wtedy złamany, gdyż formalnie dziecko powinno rozpocząć klasę „preparatory” przed ukończeniem 6 roku życia.

Obowiązek szkolny kończy się na 15 tym roku życia. Nie ma więc konieczności kończenia 12 klasy i robienia australijskiego odpowiednika matury. Można zakończyć edukację na klasie 10-tej, ale robi to niewielki odsetek uczniów: ok. 15%.

Szkoła podstawowa i średnia

Szkoła podstawowa w Wiktorii trwa 7 lat i obejmuje klasy od „preparatory” (0) do klasy 6. Szkoła średnia to klasy od 7 do 12. To jest podział ogólny, którego trzyma się większość szkół. Jednak podział ten nie jest sztywny i istnieją od niego wyjątki. Wiele szkół prywatnych prowadzi naukę w całym zakresie szkoły od klasy 0 do 12. Wtedy szkoła wewnętrznie podzielona jest na oddziały obejmujące grupy wiekowe, przy czym niekoniecznie ściśle na szkołę podstawową i średnią. Bardzo popularny jest podział trzystopniowy: junior (najmłodsi), middle (średni) i senior (najstarsi).

Niektóre szkoły selektywne (takie, do których aby się dostać trzeba zdać egzamin np. Melbourne High School) w Wiktorii zawężają również definicję szkoły średniej i prowadzą naukę w klasach od 9 do 12. Jeśli dziecko chce się uczyć w takiej szkole, to musi zacząć naukę w innej szkole średniej, a potem w ósmej klasie zdać egzamin do wybranej szkoły selektywnej i w przypadku powodzenia przenieść się do niej od kolejnego roku. Więcej o szkołach selektywnych w dalszej części artykułu.

Szkoły publiczne i prywatne

Ze względu na formę własności szkoły w Australii można podzielić na państwowe (ang. public) i prywatne (ang. private). Nauka w szkołach państwowych jest bezpłatna (do klasy 12 włącznie), z wyjątkiem niewielkich opłat za podręczniki czy mundurki szkolne. Szkoły prywatne pobierają od rodziców czesne, którego wysokość jest bardzo różna, w zależności od typu i prestiżu szkoły. Największą grupę szkół prywatnych tworzą szkoły katolickie i są to zwykle zarazem najtańsze spośród szkół prywatnych (czesne w pierwszych klasach szkoły podstawowej od ok. 2-3 tys. $ za rok). Szkoły prywatne prowadzone są przez różne kościoły i organizacje, a czesne w najbardziej prestiżowych szkołach średnich oscyluje około 30 tys. dolarów rocznie.

Co ciekawe szkoły prywatne również są finansowane przez rząd stanowy, na równi ze szkołami publicznymi. W tym zakresie w Australii funkcjonuje coś co w Polsce było kiedyś reklamowane jako „bon edukacyjny” – szkoła uzyskuje dofinansowanie w zależności od liczby uczniów, więc rodzice głosują niejako „nogami”.

Szkoła w Australii
Wesley College, St Kilda Rd, Melbourne

Kto płaci za szkołę?

Pytanie dla imigrantów. Teoretycznie szkoły publiczne są bezpłatne. Działa to jednak tylko w przypadku obywateli Australii oraz stałych rezydentów (permanent residents). Sprawa nie jest już tak jasna w przypadku posiadaczy wizy 457 (pracowniczej) i tutaj decyzja zależy od stanu. W Wiktorii posiadacze tej wizy nie muszą płacić za publiczną szkołę dla dziecka (może ktoś podpowie jak jest w innych stanach?).

Natomiast zagraniczni studenci, jeśli mają dzieci w wieku szkolnym, muszą dzieci do szkoły posłać i dodatkowo muszą za nią zapłacić. Nie wiem jaka to jest dokładnie kwota, ale rzędu kilku tysięcy dolarów za rok nauki.

Koedukacja

W Australii bardzo popularne są szkoły dysedukacyjne (jednopłciowe). Większość szkół prywatnych, szczególnie tych z długimi tradycjami, to szkoły tylko dla dziewcząt lub tylko dla chłopców. Szkoły państwowe są z reguły koedukacyjne, ale  dwie najbardziej prestiżowe państwowe szkoły średnie w Melbourne są akurat dysedukacyjne: Melbourne High School dla chłopców oraz McRobertson dla dziewcząt.

Rejonizacja szkół i szkoły selektywne

Wśród szkół państwowych, szczególnie średnich, prowadzona jest dość ścisła rejonizacja. Szkoły określają rejon zamieszkania, z którego akceptowane są u nich podania o przyjęcie do szkoły. W przypadku szkół o najlepszej reputacji reguła ta przestrzegana jest bardzo dokładnie i ma ogromny wpływ na ceny nieruchomości: domy należące do strefy danej szkoły mogą być nawet o 20-30% droższe niż te położone tuż obok, ale już poza strefą.

W przypadku szkół prywatnych nie stosuje się zwykle kryterium miejsca zamieszkania (choć i tutaj są wyjątki) i szkoły o najlepszej reputacji stosują system kolejkowy. Chcąc zapisać dzieci do takiej szkoły należy o tym pomyśleć z wyprzedzeniem nawet kilku lat.

Melbourne High School
Melbourne High School, South Yarra

Wakacje i ferie

Rok szkolny zaczyna się w Australii na przełomie stycznia i lutego (tuż po święcie Dnia Australii) i kończy około 20 grudnia (w szkołach prywatnych około 2 tygodnie wcześniej). Wakacje letnie trwają więc tylko 5-6 tygodni. Rok podzielony jest na 4 okresy (ang.  terms),  z których każdy trwa ok. 10  tygodni. Poszczególne okresy oddzielone są 2 tygodniowymi przerwami wakacyjnymi (feriami): jesienną, zimową i wiosenną. W sumie przerw w nauce jest więc 11-12 tygodni rocznie.

Godziny pracy szkoły

Tradycyjnie szkoły pracują każdego dnia  od godziny 9 do godz. 15:30. W niektórych rzadkich przypadkach szkoły stosują odstępstwa od tej reguły i zajęcia zaczynają się i kończą np. 15 minut wcześniej lub później. Godziny kiedy ulice zapełniają się dziećmi szkolnymi są więc łatwe do przewidzenia i powszechnie stosowane są dodatkowe ograniczenia prędkości na ulicach w sąsiedztwie szkół. W Wiktorii prędkość w okolicach szkół do 40 km/h obowiązuje w dni szkolne rano od 8-9:30 i po południu od 14:30-16:00.

Mundurki szkolne

Prawie wszystkie szkoły w Australii wymagają od uczniów noszenia mundurków. Krój i kolorystyka stroju określona jest osobno przez każdą szkołę, a koszulki czy bluzy opatrzone są godłem szkoły. Stroje występują zwykle w kilku wariantach: strój letni i zimowy, strój dla chłopców i dla dziewcząt, strój zwykły i strój sportowy. Elementem mundurka są też czapki lub kapelusze, których noszenie jest obowiązkowe w miesiącach letnich.

Dojazd do szkoły

Ze względu na specyfikę australijskich osiedli (ogromne połacie domków) sytuacja, że dziecko może samo pieszo dojść do szkoły jest stosunkowo rzadka. Normą jest więc, że rodzice zawożą dzieci do szkoły rano samochodem, a odbierają je po szkole znów samochodem. Ten ruch uliczny związany ze szkołami to całkiem duża część ruchu ogółem, co najlepiej widać w czasie wakacji szkolnych oraz ferii: czas dojazdu do pracy jest wtedy zdecydowanie krótszy.

Jedzenie w szkole

W Australii nie ma tradycji jedzenia głównego posiłku w środku dnia (obiadu). Około południa spożywany jest lunch, który jest zwykle odpowiednikiem polskiego drugiego śniadania. Lunch składa się zazwyczaj z jakiejś formy kanapek, owoca, dodatkowej zakąski (snack) oraz butelki z wodą. Szkoły prowadzą też kantyny, w których dzieci mogą kupić ciepły lunch za kilka dolarów.

Bardzo, niestety, modne jest wśród Australijczyków karmienie dzieci „śmieciami” (junk food). Liczni uczniowie przynoszą do szkoły lunch w postaci czipsów itp. , co powoduje niestety (albo i stety) konieczność ciągłego wyjaśniania własnym pociechom dlaczego jest to złe i jak powinno się robić prawidłowo. O ile oczywiście ktoś się w ogóle tym przejmuje i nie dołącza do „fastfoodowców”.

Mieszanie klas

W Australii panuje zwyczaj zmian składu klas każdego roku. Dzieci pod koniec roku pytane są z kim chciałyby być w następnej klasie, a dyrekcja na tej podstawie ustala nowy skład klas, spełniając życzenia dzieci, lub nie. Przeciętna szkoła ma co najmniej kilka klas w każdej grupie wiekowej, więc po skończeniu podstawówki dzieci znają mniej więcej wszystkich kolegów ze szkoły, a nie tylko swoją klasę.

Jeszcze ciekawszym jest zwyczaj (na szczęście mniej rozpowszechniony) tworzenia klas mieszanych z różnych grup wiekowych, np. klasa druga plus klasa trzecia. Wtedy dzieci w klasie siedzą w różnych ławkach w zależności od zaawansowania i robią różne zadania.

Co roku zmienia się też nauczyciel prowadzący klasę (wychowawca).

Oceny i świadectwa

Każdy uczeń na połowę i koniec roku dostaje świadectwo (raport). Raport podzielony jest na sekcje i przedmioty, im wyższa klasa tym szczegółowość większa. Przykładowo w klasie drugiej na raporcie wyszczególniono:

  • Zdrowie i wychowanie fizyczne (Health and Physical Education)
  • Interpersonal development
  • Personal learning
  • Wychowanie obywatelskie (Civics and citizenship)
  • Plastyka (Art)
  • Muzyka (Music)
  • Język angielski (English)
    • Czytanie (Reading)
    • Pisanie (Writing)
    • Mówienie i słuchanie (Speaking and Listening)
  • Nauki humanistyczne (The Humanities)
  • Historia (History)
  • Matematyka (Mathematics)
    • Liczby (Number)
    • Przestrzeń (Space)
    • Miary, prawdopodobieństwo i dane (Measurement, Chance and Data)
    • Praca matematyczna (Working Mathematically)
  • Nauka (Science)
  • Informatyka i komunikacja (Information and Communications Technology)
  • Procesy myślenia (Thinking Processes)
  • Projektowanie, twórczość i technologia (Design, Creativity and Technology)
  • Prawidłowe nawyki (work habits)
    • Pilność (Effort)
    • Zachowanie (Class Behaviour)
  • Język obcy (LOTE – Language Other Than English)

Każda pozycja jest oceniona w skali od A do E oraz dodany jest krótki opis, w którym nauczyciel wskazuje mocne strony ucznia oraz obszary gdzie może się poprawić.

Poszczególne stopnie oznaczają:

A – znacznie powyżej swojego poziomu wiekowego (rok do przodu)

B – powyżej swojego poziomu wiekowego (pół roku do przodu)

C – na swoim poziomie

D – poniżej standardu

E – znacznie poniżej standardu

To w jaki sposób poszczególni uczniowie są oceniani pozostaje dla mnie tajemnicą. W niższych klasach literki jakie wpisuje nauczyciel nie znajdowały żadnego poparcia w jakichkolwiek testach czy pracach klasowych. Nie dało się też porównać tego z innymi uczniami, bo oceny trzymane są w tajemnicy, a wywiadówki robiona są indywidualnie z każdym rodzicem (po 10 minut na każde dziecko – sic!).
Na szczęście im wyższa klasa tym proces oceniania staje się klarowniejszy, uczniowie zaczynają dostawać jakieś testy, na podstawie których dostają oceny.

Jeśli kogoś interesuje zawartość programu przedmiotów w poszczególnych latach to odsyłam do strony AusVELS.

Języki obce

W Australii nie przykłada się wielkiej wagi do nauki języków. Nie ma obowiązku prowadzenia nauki języka obcego w szkole. W większości szkół jakiś język jest jednak nauczany, ale często jest to nauka przerywana lub robiona na zmianę, np. jeden rok nauki francuskiego, a potem rok mandaryńskiego. Efekt końcowy jest zwykle mizerny i Australijczycy nie wynoszą znajomości języków obcych ze szkoły.

Najpopularniejsze języki obce w szkołach to tradycyjne języki europejskie (niemiecki, francuski, włoski) oraz języki azjatyckie (mandaryński, japoński, indonezyjski).

Duże lepsze efekty przynosi dwujęzyczność wynikająca z używania w domu języka innego niż angielski (w naszym przypadku polskiego, ale ilość dzieci mówiących w domach różnymi językami jest ogromna, np. w naszej szkole dyrektor doliczył się ponad 20 języków używanych przez różne dzieci w domach).

26 odpowiedzi na “Szkoła podstawowa w Australii”

Czy nauczyciele sa kompetentni tzn. uczą przedmiotów, które studiowali? Jak jest z ich profesjonalizmem? Czy nauczyciele w przedszkolach i początkowych klasach szkoły podstawowej maja np. mgr z pedagogiki lub wczesnego nauczania? Czy takie informacje są dostępne na stronach szkół lub łatwo dostępne dla rodziców? Ja mam negatywne doświadczenia z Azji gdzie uczyć może „każdy”, nawet w elitarnych szkołach. Ogolnie „pseudonauczyciele” nie maja pojęcia jak uczyć, oprócz braku przygotowania pedagogicznego maja ogromne braki przedmiotowe. Ciekawi mnie jak to wyglada w Australii? Z góry dziękuje za odpowiedz i pozdrawiam!

A czy dzieci co chodzą do podstawowych szkół mieszkają w tych szkołach w internacie

Nie widziałam szkół podstawowych z internatem, na pewno nie państwowych, ale wydaje mi się, że w niektórych stanach prywatne i niezależne szkoły podstawowe oferują czasami internaty. Warto przed wyborem szkoły zapoznać się z ich ofertą lub zapytać wprost o warunki lub detale, które nas najbardziej interesują. Powodzenia!

Nie wiem czy w Wiktorii jest choćby jedna szkoła podstawowa z internatem. To jest bardzo trudne ze względu na wiek dziecka. Bywają szkoły średnie z internatem (od 7 klasy), ale to są drogie szkoły. Trzeba płacić słono zarówno za szkołę jak i za internat (boarding school).

Nie znalazłam odpowiedzi w komentarzach. Ile płaci się za szkołę mając wizę studencką chodzi mi o QLD?

Witam, bardzo fajny blog, lekko sie czyta, konkretny tekst. Mam pytanie troche odbiegające od tematu, ale jednak wciąż dotyczące dzieci 😉 Czy przed rozpoczęciem przedszkola/szkoły dzieci muszą być obowiązkowo szczepione? Czy ogólnie jest obowiązek szczepień dzieci czy to decyzja wyłącznie rodziców? Bardzo mnie ciekawi jak jest w AU ta kwestia rozwiązana. Pozdrawiam serdecznie.

Hej Matylda. Nie podam informacji z pierwszej ręki, bo nasze dzieci są zaszczepione. Z tego co wiem to nie ma stuprocentowego przymusu szczepień, tzn. dzieci nie szczepione chodzą do szkoły czy przedszkola. Państwo jednak stawia coraz więcej barier dla przeciwników szczepień, np. pozbawiając ich prawa do dopłat do przedszkoli, co jest dość uciążliwe finansowo. My nie podzielamy antyszczepieniowej histerii, ale wielu naszych przyjaciół i znajomych owszem. Może czyta to i wypowie się ktoś kto zna te batalie z własnego doświadczenia?

Przy zapisywaniu dziecka do szkoly wymagane jest wypelnienie ankiety i podanie szczegolow na temat wszystkich szczepien. Szczepienia nie sa obowiazkowe, nadal, ale nacisk jest coraz wiekszy, zwlaszcza teraz od 1 stycznia 2016 – rodzice dzieci nieszczepionych nie beda otrzymywac zasilku rodzinnego; a takze mozna spotkac sie z odmowa przyjecia takiego dziecka do szkoly. Wyjatki beda stanowic dzieci, ktore nie moga byc zaszczepione z powodow medycznych. (zrodlo: Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Vaccination_policy#Australia)

Świetny materiał, dużo przydatnych informacji.
Mam jednak pytanie dotyczące kwestii praktycznych.
Jeżeli szkoły pracują od 9:00 do 15:30, to w większości przypadków pokrywa się to z godzinami pracy rodziców. Jeśli mieszka się na obrzeżach a pracuje w CBD, potrzeba kilkadziesiąt minut na dojazd.
Czy istnieją jakieś świetlice, w których dziecko może przebywać przed i po szkole? Piszę o maluchach 4-5 lat?
Macie jakieś dobre rozwiązanie tego problemu?
Następna sprawa to ferie i dni wolne.
Jakie tu są opcje jeśli żadne z rodziców nie może wziąć wolnego?

Pozdrawiam serdecznie,
Kris

Tak, są świetlice. To się tutaj nazywa „after school care” i niestety kosztuje. Na wakacje organizowane są różne „holiday programs”, nie tylko w szkołach, ale również na basenach i w klubach sportowych.

Dzięki za szybką odpowiedź/
Możesz podać jakieś przykładowe ceny after school care?
Czy polecasz takie rozwiązanie, czy może są inne, jak osoba/firma, która odbiera dzieci ze szkoły i zajmuje się nimi przez kilka godzin dziennie?

Pozdrawiam,
Kris

To jest kwota rzędu $20 za dzień. Zwykle około połowy tej ceny dopłaca rząd (jeśli jesteś rezydentem lub obywatelem). Te „after school care” to są właśnie „firmy” zajmujące się dziećmi. Prywatne opiekunki to raczej większy wydatek.

W NSW niestety posiadacze 457 musza placic za szkole panstwowa. 5000 rocznie, platne w dwoch ratach.

Myślę również o wyjeździe z rodziną do AU. Corka moja ukoczyła 2 klase gimnazjum.Zna język angielski.
Czy nie byłoby problemu z przyjęciem do szkoły?Jak to wyglądałoby?

Córka przyjęta by była do klasy odpowiedniej do swojego wieku. Nie ma z tym problemów.

Bardzo ciekawa i kompleksowa charakterystyki edukacji w Australii. Mam zastrzeżenie do jednego stwierdzenia – mundurki – jednak nie we wszystkich szkołach są wymagane.
I anegdota. Nasz syn w 1 klasie szkoły podstawowej uczył się „cursive writing” czyli pisania pisanymi literami. Zwaracałem dużą uwagę, żeby łączył wszystkie litery. Któregoś dnia syn wraca ze szkoły i patrząc na mnie z wyrzutem pokazuje mi zeszyt a tam sporo czerwonych podkreśleń. Pod spodem uwaga: zgodnie z regułami „Victorian Cursive Writing” liter g i y nie wolno łaczyć z następna literą. Sprawdziłem – zgadzało się, ale już w stanie Zachdnia Australia łączy się wszystkie litery.

@pharlap: rzeczywiście, może zbyt uogólniłem z tymi mundurkami. Zdarzają się szkoły bez mundurków, bo mundurki są w Australii zwyczajem, a nie przepisem. Nie liczyłem, ale myślę, że te bezmundurkowe szkoły to dobrze poniżej 1% wszystkich szkół. Poprawię to w tekście.

Leave a Reply to PrzemekCancel reply