Ustrój i głowa państwa
Australia jest monarchią konstytucyjną, a głową państwa jest monarcha. Australia pozostaje w unii personalnej z Wielką Brytanią, więc obecnie funkcję monarchy (czyli Królowej Australii) sprawuje królowa Elżbieta II Windsor. Formalnie uprawnienia monarchy są dość szerokie: może wetować ustawy, mianuje premiera, ma prawo skrócić kadencję parlamentu. W praktyce jednak osobisty udział królowej w sprawowaniu rządów jest minimalny z dwóch powodów:
1. Królowa przebywa na stałe w Wielkiej Brytanii. Bezpośrednie rządy przekazywane są więc do Gubernatora Generalnego Australii. Gubernator mianowany jest przez monarchę, jednak zwyczajowo królowa akceptuje nominacje przedstawione przez premiera Australii.
Publiczną tajemnicą jest iż kilkakrotnie przedstawiciele rodziny królewskiej wyrażali kanałami dyplomatycznymi chęć objęcia funkcji gubernatora w Australii (najpierw Książę Walii Karol w latach 80-tych XX w. oraz niedawno jego syn, książę Wilhelm), ale nie spotkało się to z poparciem ekipy rządzącej Australią, gdyż uważa się, że gubernator powinien być Australijczykiem.
2. Gubernator generalny zwyczajowo podejmuje decyzje zgodne z wolą urzędującego premiera. Udział gubernatora w bieżącym życiu politycznym Australii jest więc znikomy i jego funkcja sprowadza się na co dzień do czynności ceremonialnych. Jednak formalnie uprawnienia gubernatora pozostają dość szerokie. Słynnym przypadkiem skorzystania przez gubernatora z uprawnień głowy państwa była sprawa dymisji rządu Gougha Whitlama w 1975 r., kiedy to gubernator John Kerr odwołał premiera doprowadzając do nowych wyborów i w efekcie – do zmiany ekipy rządzącej krajem.
Konstytucja
Australia, w przeciwieństwie do Wielkiej Brytanii, posiada spisaną konstytucję. Jej tekst został przygotowany przez przedstawicieli wszystkich stanów (oraz Nowej Zelandii, która ostatecznie traktatu nie podpisała) w okresie przed utworzeniem federacji (1901 r.). Konstytucja została przyjęta w drodze referendum we wszystkich stanach oraz zatwierdzona przez parlament brytyjski w 1900 r. Konstytucja wprowadza w Australii system władzy wzorowany w większości na brytyjskim (tzw. „system westminsterski”) z pewnymi zmianami (np. elementy federalizmu wzorowane na USA).
Ciekawostką jest, że australijska konstytucja, w przeciwieństwie do polskiej, nie gwarantuje wolności słowa.
Swoje oddzielne konstytucje posiadają również wszystkie stany Związku Australijskiego.
Władza wykonawcza
Faktyczną władzę wykonawczą w Australii sprawuje Premier oraz powołany przez niego rząd. Premier mianowany jest przez Gubernatora Generalnego Australii i zwyczajowo zostaje nim przywódca partii posiadającej większość w Izbie Reprezentantów.
W języku angielskim istnieje rozróżnienie między słowem „prime minister” (pol. „premier”) oznaczającym szefa rządu federalnego, a „premier” (pol. „premier”) oznaczającym szefa rządu stanowego.
Premier mianuje ministrów spośród członków Parlamentu. Ministrowie rządu federalnego zasiadają w pierwszych ławach na sali obrad i stąd pochodzi ich potoczne określenie jako „przednioławkowcy” (ang. „frontbenchers”). Szeregowi posłowie partii rządzącej to „backbenchers” („tylnioławkowcy”). Taki sam podział istnieje wśród posłów opozycji, której szef wyłania tzw. gabinet cieni, czyli kandydatów na ministrów w przypadku przejęcia władzy.
Parlament
Władzę ustawodawczą w Australii sprawuje dwuizbowy Parlament. Izbą niższą jest Izba Reprezentantów, wybierana na 3 letnią kadencję w wyborach większościowych (jednomandatowe okręgi wyborcze) z ordynacją preferencyjną, w której wyborca określa kolejne preferencje wśród zgłoszonych kandydatów numerując ich po kolei w sposób narastający. Senat (wyższa izba parlamentu) wybierany jest według metody pojedynczego głosu przechodniego. Jest to wariant ordynacji proporcjonalnej, w którym szanse na zdobycie mandatu mają mniejsze ugrupowania spoza dominujących dwóch partii (czyli np. Zieloni). Senatorzy wybierani są na 6 letnią kadencję, a co 3 lata dokonuje się zmiany połowy składu izby.
Federacja i uprawnienia stanów
Australia jest federacją stanów, czyli dawnych kolonii brytyjskich, które zawarły unię w 1901 r. Podział uprawnień między rządy federalny i stanowy określa konstytucja. W kompetencjach rządów stanowych leżą m.in. sprawy związane ze służbą zdrowia (Medicare), bezpieczeństwem (policją), edukacją, infrastrukturą. Rząd federalny ma wyłączne prawo do ustanawiania podatków, utrzymywania armii i prowadzenia polityki zagranicznej. Kompetencje rządów stanowych są stosunkowo duże, więc i wybory do parlamentów stanowych są wydarzeniem równie ważnym jak wybory federalne.
Australijczycy lubią dawać władzę na poziomie stanu innej partii niż rządzącej w Canberze. W ciągu kilkunastoletnich rządów Johna Howarda jego Partia Liberalna regularnie wygrywała wybory federalne, a jednocześnie po kolei straciła władzę we wszystkich stanach. Po przejęciu władzy w Canberze przez Partię Pracy zachodzi proces odwrotny i Liberałowie odzyskali już lokalne fotele premiera w Nowej Południowej Walii, Wikorii, Zachodniej Australii i Terytorium Północnym.
Władza sądownicza
Sądy podzielone są na stanowe i federalne i rozpatrują sprawy zgodnie z uprawnieniami poszczególnych szczebli władzy: sądy stanowe w zakresie kompetencji władz stanowych, a sądy federalne w zakresie kompetencji rządu centralnego. Najwyższą instancją sądową w Australii jest Sąd Najwyższy (High Court) w Canberze.